dinsdag 26 juli 2011

Hoek 21 (Revisie)

De Hoek tussen het Dorp en de Reepweg (Hoek 21) vormt (zoals hiervoor ingetekend) een lange smalle reep. Mogelijk dat daar de vroegere aanduiding "opte Repe" vandaan komt. De Repe omvatte dan veel meer dan twee of drie percelen. Daarbij werden de Quadenweg, de Kerckestrate, het Kort Straetken, zelfs de Watergang in de Hoek waar Jacob Mejonck heeft gewoond (Hoek Pr Prs Maelcote), genoemd. Duidelijk is zo, dat de hele buurt Overwelve meegerekend werd. De hoek, met Overwelve erbij, zou dan veel verder naar het westen doorgetrokken moeten worden. Dit leidt tot de volgende revisie. De nieuwe grenzen zijn alleen bij benadering aan te geven.


Overwelve strekte zich blijkbaar uit over drie veldhoeken. Hoek 21 (De Hoek tussen het Dorp en de Reepweg), Hoek 16 (Kerkhoek) en Hoek 19 (Hoek Pr Prs Maelcote). Opvallend is de ligging, bijna zonder uitzondering op vroonen. Vaak eigendom van de Ambachtsheeren. Dan in pacht verkregen, anders eigen bezit. Hier hadden enkele hoge heren uit Goes en Wemeldinge hun buitenverblijven. Dat laatste wekt de indruk van een "goudkust", een woongebied voor beter bemiddelden. Genoemd worden als huizen in dit gebied, steeds met uitdrukkelijke vermelding van de buurtnaam Overwelve in de akte: *

(1) Het huis van Jacob Reinoutsen (RAZE 3597, fol 127v, 13-3-1656)
Jacob Reinoutsen heeft een schuld van Pd 16 Vls aan Carel Marcusen. Hij geeft de overwaarde van zijn huis als onderpand. Het staat op 83 R vroone, gedeeltelijk tuin en boomgaard. Aangrenzend: O en N Kerk van Wemeldinge [als grondeigenaar, niet het stuk waar de Kerk op staat], Z de Heerenweg, W Jan Mattheeusen.
(2) Het houfken van de wees van Jan Jansen Backer en Maeijken Lauris (RAZE 3598, fol 21v, 11-3-1662)
Elias Jansen Backer en Cornelis Pietersen Maelcote leveren als voogden van Adriaenken Jans (weeskind) een houfken. In de Hoek tussen het Dorp en de Reepweg, op 143 R Ambachtsheeren vroone en 80 R eigen erf. Aangrenzend: O en Z de Heerenweg, W Marinis Verburgh, N Jacob Davidts. Nieuwe eigenaar wordt Cornelis Marinusse Verburgh.
(3a) De pastorie (RAZE 3597, fol 47v, 30-4-1644)
Domis Cornelissen levert als gemachtigde van Mr Jacobus Platteel [rustend predikant] aan de heer Mauritius Lieman [de nieuwe predikant], een huis. Aangrenzend: O Cornelis Snoeps weduwe, Z Foort Geertsen Rijn, W en N de Kerckestrate.
(3b) Idem (RAZE 3597, fol 66, 14-12-1647)
Dignus Mejonck levert namens Mr Mauritius Lieman, predikant te Hulst [beroepen en verhuisd] aan Mr Joannis Teelinck, predikant te Wemeldinge, een huis op Ambachtsheeren vroone. Aangrenzend: O Cornelis Snoup weduwe en kinderen, Z Foort Geertsen Rijn, W en N de Kerckestrate.
(4) Het huis van Geert Jansen (RAZE 3597, fol 126, 4-12-1655)
Geert Jansen heeft een schuld van Pd 20 Vls aan Sr Jacob Pirsen Slippe [te Goes]. Hij geeft de overwaarde van zijn huis tot onderpand. Dat staat op 176 R vroone met 260 R boomgaard in erfpacht van de heer Jacob van Baerlandt [Ambachtsheer]. Aangrenzend: O en Z de Heerenweg, W de Watergang, N de hof [tuin of tuinderij] van Eeuwout Jacobsen.
(5a) Het huis van Crijn Cornelissen (RAZE 3597, fol 135, 27-4-1657)
Crijn Cornelissen levert aan Geert Verslaecke zijn huis op 112 R vroone. Aangrenzend: De Strate, Z Jan Marinus Valcke [Ambachtsheer], W Eeuwout Jacobsen, N de Heerenweg.
(5b) Hetzelfde huis, nu van Dignus Willemsen (RAZE 3597, fol 141, 4-2-1658)
Dignus Willemsen heeft een schuld van Pd 24 Vls aan Janneken Cornelis, weduwe van Marcus Visse. Hij geeft zijn huis in onderpand. Dat staat in de "buerte geseyt Overwelve" op 112 R vroone. Aangrenzend: O de Strate, Z Jan Valcke, W Eeuwout Jacobs, N de Heerenweg.
(5c) Hetzelfde huis, nog van Dignus Willemsen (RAZE 3598, fol 60v, 9-10-1671)
Maerten Coleman, gemachtigd door Dignis Willemsz, levert een huis aan Jacob Fransen. Dat ligt in de hoek "daer Jacob Mejonck in plach te woonen inde buerte genaemt Overwelve", op 112 R Ambachtsheeren vroone. Aangrenzend: O de Strate, Z de heer Adriaen vander Goes, W Eeuwout Jacobsen, N de Heerenweg.
(5d) Hetzelfde huis, nu van Jacob Fransen (RAZE 3598, fol 64, 2-12-1672)
Jacob Fransen levert een huis aan Cornelis Marinisen Verlaere. Gelegen in de Hoek Jacob Mejonck, op 112 R Ambachtsheeren vroone. Aangrenzend O de Strate, Z Hr Adriaen vander Goes, W Eeuwout Jacobsen hof, N de Heerenweg.
(6) Het huis van Fooreken Marinus (RAZE 3598, fol 54v, 31-1-1670)
Andries Jansen Cole, echtgenoot van Fooreken Marinus [Valcke ?], levert [namens haar] de helft van een huis. Dit staat ook in de Hoek Jacob Mejonck, op 65 R Ambachtsheeren vroone. Aangrenzend O de Strate, Z en W de hof van Eeuwout Jacobsen, N Jan Marinus Valcke.

In de hele strook lagen volgens de Transportakten (aangrenzers meegerekend) 25 - 30 woningen. Gelijkmatig gespreid over de drie hoeken, dus in elke hoek 8 - 10 hoeven en huizen. Op de kadastrale kaart van 1813 zijn die aantallen flink lager. In elke hoek maar 4 of 5. Deze verdunning van de bebouwing, in de ongeveer 150 jaar tussen Transportakten en eerste kadastrale opmeting, zal veroorzaakt zijn door geleidelijke schaalvergroting van het landbouwbedrijf.
Interessante gegevens zijn nog, dat de landmeter uit 1813 de kerktoren van Wemeldinge als referentiepunt heeft gebruikt. Van dat punt uit, zijn de noord-zuid en oost-west lijnen uitgezet voor de inmetingen. De aangegeven schaal voor de kaarten buiten de dorpskern was 1: 2.500, met vierkanten van 250 m x 250 m = 62.500 m2. Voor die van het Dorp was de schaal 1 : 1.250, met vierkanten van 125 m x 125 m = 15.625 m2. Volgens dat kaartje is de Dorpsstraat (gemeten aan de Noordzijde) dus ongeveer 500 m lang.
De naam van de landmeter was Paardekoper, landmeter van de Eerste Klasse. Die informatie is opgenomen in een cartouche op elk kaartdeel.


* Niet altijd in de hier verkort weergegeven tekst opgenomen. Er waren nog 18 akten van huizen in deze strook, waarin deze buurtnaam niet werd genoemd.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten